Yaz geldi ve gurbetçilerimiz en azından tatil için ülkelerine dönmeye başladılar. Bu arada gelenler yurtdışı borçlanması ile emeklilik iş ve işlemlerini de merak ediyorlar ve tatilde de borçlanma-emeklilik işlemi yaptırıyorlar…
İster işçi olun, ister memur olun isterseniz de esnaf veyahutta ev hanımı farketmez yurtdışında geçen sürelerinizi 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun gereğince borçlanabilirsiniz.
KADINLAR ÇALIŞMASALAR DA BORÇLANABİLİRLER
Erkekler sadece yurtdışında geçen çalışma süreleri ile çalışma sürelerinin aralarındaki birer yıllık boş geçen işsizlik sürelerini borçlanabilirler. Hangi ülke olursa olsun fark etmez, kadınlarımız ise yurtdışında ikamet ederek geçirdikleri süreleri borçlanabilirler ve Türkiye’den borçlanma yoluyla emekli olabilirler. Öte yandan kadınlar isterse çalışma süreleri ile çalışma sürelerinin aralarındaki birer yıllık boş geçen süreleri de borçlanabilirler. Borçlanılacak süreler de yaş konusunda ise 18 yaş kuralı vardır. İster çalışma olsun ister ikamet 18 yaşından sonraki süreler borçlanılır.
TÜRKİYEDE ÇALIŞMASI OLMAYAN BAĞ-KUR’A
Sözde sadece SGK var ama altında eskiden olduğu gibi SSK (4/A), Bağ-Kur (4/B) ve Emekli Sandığı (4/C) ayrımı aynen devam ediyor. Gurbetçilerimizin Türkiye’de hiç sosyal güvenliğe tabi çalışması olmayanların borçlanacağı sürelere 4/B’ye yani Bağ-Kur’a sayılır. Türkiye’de çalışmaları olanlar için ise en son hangisi ise oraya sayılır. Bu sebeple Bağ-Kur’dan kurtulmak isteyenler önce birkaç gün SSK’lı çalışsınlar sonra yurtdışı borçlanması yapsınlar. Öte yandan, SSK çalışmaları mutlaka Türkiye’de bulundukları sürelerde olsun zira pasaport giriş çıkış kayıtlarına göre Türkiye’de olduğu belli olmayanların SSK çalışmaları daha sonra SGK tarafından iptal edilir.
GEÇMİŞTE (1999 ÖNCESİNDE) ÇALIŞMALARI OLANLAR AZ PARAYA ÇOK MAAŞ ALABİLİRLER
SGK yurtdışı borçlanması uygulamasında emekli aylıklarını hesaplarken üç ayrı döneme göre emekli aylığı hesaplamaktadır. Bunlar 31.12.1999 öncesi, 1.1.2000 ile 30.09.2008 arası ve son olarak da 1.10.2008 sonrası dönem. Bunlardan en düşük borçlanma miktarına (10 lira günlük) göre en güzel emekli aylığını 31.12.1999 öncesi dönem verir. Bu sebeple mesela 1970’li yıllarda Türkiye’de SSK’sı olan birisi borçlanma dönemi seçip, 31.12.1999 öncesi yurtdışı ikamet veya çalışma sürelerini seçerse en yüksek emekli aylığını alır. Tarih seçmezse de bu kere SGK ödeme gününden (mesela 2012 temmuz) geriye doğru ödediği gün kadar geriye götürüp borçlanma dönemi bulur.
2008 ÖNCESİ DOLARDAN BORÇLANANLAR ŞANSLI
2008 yılına kadar yurtdışı borçlanmasının günlüğü sabit rakam olan 3,5 dolar idi ve geçmişte bu tür borçlanma yapanlar için ödeme süresi yoktur, diledikleri zaman ödeyebilirler ve şartları tamamlamışlarsa da emekli de olurlar. Sonrasında borçlananlar ise şimdiki rakamlara göre ise en düşük 10 lira en yüksek de 65 lira olmak kaydıyla bu iki rakam arasında diledikleri rakamlardan borçlanabilirler ve ödeme süresi de borcun kendilerine tebliğ gününden itibaren 3 aydır. Üç ay içinde kısmi ödeme de yapabilirsiniz tam ödeme de. İsterseniz de sonra tekrar ödeme için yeni bir borçlanma da yapabilirsiniz.
EMEKLİ AYLIĞINI ÇEKMEDİĞİNİZ SÜRECE PARANIZI GERİ ALABİLİRSİNİZ
Yurtdışı borçlanması yapanlar, bankadan veya PTT’den emekli aylıklarını çekmemek şartıyla diledikleri zaman ödedikleri paralarını da her zaman geri isteyebilirler ve para kendilerine geri ödenir.
EMEKLİLİK İÇİN KESİN DÖNÜŞ ŞART
Yurtdışı borçlanma işlemi ayrı, emeklilik ayrıdır. Borçlanmayı her zaman yapabilirsiniz ama borçlanma ile emekli olabilmek için yurda kesin dönüş şarttır. Kesin dönüş ise eşyalarını kamyona yükle Türkiye’ye gel demek değildir.
- Yurtdışında çalışmamak
- Yurtdışından işsizlik parası almamak
- Yurtdışında ikamete dayalı sosyal yardım almamak,
Yurda kesin dönüş yapmak demektir.
TÜRKİYEDE SGDP İLE ÇALIŞABİLİRLER
Reformun ilk halinde yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanların, diğer emekliler gibi hem emekli aylıklarını alıp hem de Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primi hakkındaki hükümleri gereğince sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaları yasaktı. Ancak daha sonra yapılan düzenleme ile yurtdışı borçlanması ile emekli olanlarda diğer emekliler gibi SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek Türkiye’de çalışabilir hale geldiler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder